Από τον στολισμό του καραβιού, στον στολισμό του δέντρου

Τα τελευταία χρόνια πολλοί Δήμοι στην Ελλάδα επανέφεραν το έθιμο του στολισμού του καραβιού αντί
του ελάτου. Αναρωτήθηκε, λοιπόν, κανείς, πού βρίσκονται οι ρίζες της παράδοσης του στολισμού των
καραβιών στην Ελλάδα;

Από παλιά είναι γνωστό πως η Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί ευλογημένος τόπος, με το δώρο της
θάλασσας. Υπήρξε, άλλωστε, και ιστορικά γνωστή ως χώρα των ναυτικών. Γνωρίζοντας αυτό, επομένως,
είναι λογικό να σκεφτεί κανείς πως η καθημερινότητα των Ελλήνων αφορούσε κυρίως τη θάλασσα.
Πολλές φορές, μάλιστα, ο πατέρας ή ο γιός, ή ακόμα και οι δύο μαζί, έλειπαν «στα καράβια» για να
βγάλουν το ψωμί της οικογένειας.

Γι’ αυτό, λοιπόν, και τα μικρά παιδιά που έμεναν πίσω με τις γυναίκες συνήθιζαν να κατασκευάζουν
καραβάκια την εποχή των Χριστουγέννων, εμπνευσμένα από τα ταξίδια των αγαπημένων τους και τη
νοσταλγία να τους ξαναδούν. Το καραβάκι, όμως, άλλες φορές συμβόλιζε και τη δική τους αγάπη για τη
θάλασσα. Οπότε καθιερώθηκε ως έθιμο στα σπίτια των Ελλήνων, και κυρίως όσων ασχολούνται με τη
θάλασσα. Ακόμη και τα παιδιά που έλεγαν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα κρατούσαν στα χέρια τους ένα
στολισμένο καραβάκι.

Το στολισμένο καράβι συνηθιζόταν να στολίζεται κατά την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία σε πάμπολλα
ελληνικά σπίτια. Μετά την άφιξη του χριστουγεννιάτικου δέντρου, όμως, παρ’ όλο που το έθιμο άντεξε
για αρκετά χρόνια, δεν συναντάται τόσο συχνά. Λόγω του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης, πλέον
σχεδόν όλος ο κόσμος έχει ξεχάσει παλιά έθιμα του τόπου του, πράγμα που είναι αρκετά στενάχωρο.
Ενδιαφέρον είναι πως λέγεται ότι το πρώτο δέντρο που στολίστηκε ήταν στο Ναύπλιο, το 1833, από τον
Βασιλιά Όθωνα. Ωστόσο, το στόλισμα του δέντρου έχει τη δική του ιστορία. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε
το έθιμο της Ειρεσιώνης. Η Ειρεσιώνη ήταν ένα μεγάλο κλαδί αγριελιάς που το στόλιζαν με γιρλάντες
από λευκό και κόκκινο μαλλί και φθινοπωρινούς καρπούς. Την κρεμούσαν πάνω από την εξώπορτα,
όπου έμενε μέχρι και τη νέα χρονιά, και αφού τοποθετούσαν την Ειρεσιώνη, την έκαιγαν. Το έθιμο του
στολισμένου δέντρου μεταδόθηκε αργότερα στο Βυζάντιο και συνδέθηκε με την παράδοση των
Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Παρ’ όλο που ο στολισμός του καραβιού έχει υιοθετηθεί πλέον μαζικότερα στα ελληνικά σπίτια, το
έθιμο του στολισμού του καραβιού εξακολουθεί να επιβιώνει ακόμα και σήμερα, κυρίως ανάμεσα σε
ναυτικούς ή θαλασσοπόρους, και σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας – κυρίως, στα νησιά.

Κατερίνα Α., Μαρία Α. (Β’Λυκείου)

Επιβλέπουσα καθηγήρια : Σάρα-Αλίτσε Μίχου