Χουλιγκανισμός : Μια σύγχρονη μορφή βίας στον αθλητικό χώρο

Η βία στα γήπεδα, γνωστή και ως χουλιγκανισμός, είναι ένα βαθιά κοινωνικό φαινόμενο που αυξάνεται με ανησυχητικό βαθμό τα τελευταία χρόνια. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι κάτι καινούριο, αφού είχε κάνει την εμφάνισή του από τον 13^ο αιώνα π.χ. Δυστυχώς όμως, αυτό που  παρατηρούμε τις τελευταίες δεκαετίες, είναι πως σημειώνονται όλο και περισσότερα περιστατικά τόσο σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, όσο και στη χώρα μας.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συντελούν στην επικράτηση του χουλιγκανισμού. Ένας από αυτούς έχει να κάνει με τον κοινωνικό περίγυρο κάθε ατόμου. Ειδικότερα, τα συγγενικά πρόσωπα και τα παιδιά στο σχολείο συχνά παρασύρουν τους νέους σε πράξεις βίας στα γήπεδα. Τα συγγενικά πρόσωπα, μάλιστα, παρουσιάζονται ως πρόσωπα υψίστης σημασίας, αφού αποτελούν τα πρώτα πρότυπα που έχει οποιοδήποτε παιδί. Έτσι, αν για παράδειγμα τα πρότυπα αυτά είναι φανατισμένα με μια συγκεκριμένη ομάδα ή σε κάποιο άθλημα, τότε είναι πολύ πιθανόν οι αντιλήψεις και οι νοοτροπίες τους να μεταφερθούν και στο παιδί.

Οι φίλοι των παιδιών στο σχολείο, επίσης, παίζουν σημαντικό ρόλο, αφού έχουν την τάση να αλληλοεπηρεάζονται σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένου και του αθλητισμού. Ο πιο σημαντικός όμως παράγοντας είναι η συνεχής προβολή αρνητικών προτύπων στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πλέον, με την πληθώρα χρηστών τους σε όλο τον κόσμο είναι όλο και πιο σύνηθες να συναντάμε αρνητικά πρότυπα, δεδομένου του χρόνου που  ξοδεύουμε με αυτά. Έτσι, δημιουργείται ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα με τους νέους συχνά να παρασύρονται και να αποκτούν ίδιες αντιλήψεις με φανατισμένους οπαδούς, πράγμα το οποίο τους οδηγεί στον χουλιγκανισμό.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι και τα λεφτά εμπλέκονται σε διάφορα αθλήματα και οδηγούν σε βίαια και παραβατικά φαινόμενα. Αυτό που συμβαίνει, είναι ότι πολλές ομάδες με την χρήση μεγάλων χρηματικών ποσών επιδιώκουν να δωροδοκήσουν τους διαιτητές, ώστε να κερδίσουν κάποιο παιχνίδι. Αυτό εντείνει την ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στις δύο ομάδες, αυξάνοντας την επιθετικότητα και τον  φανατισμό ανάμεσα στους οπαδούς, το οποίο έχει συχνά δραματικές συνέπειες. Κλείνοντας, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως με τον φανατισμό και την βία, πέρα από το να τραυματίζουμε ή ακόμα και να σκοτώνουμε συνανθρώπους μας, καταστρέφεται η ανθρώπινη δραστηριότητα και ο πολιτισμός που  με τόσο κόπο δημιουργούμε όλα αυτά τα χρόνια. Για αυτό είναι σημαντικό να βάλουμε όλοι ένα τέλος σε αυτά τα φαινόμενα, με όποιο τρόπο μπορούμε.

Νάνος Γ.

Ο αθλητισμός είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, που αποτελεί πόλο κοινωνικοποίησης και αγωγής ιδιαίτερα για τους νέους. Έχει τη δυνατότητα να καλλιεργεί συνειδήσεις, να προάγει ανθρώπινες αξίες και ιδανικά, την ευγενή άμιλλα και τον υγιή ανταγωνισμό, να συμβάλλει στην πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των νέων, να αναπτύσσει τη συναδέλφωση και την αλληλεγγύη μεταξύ των λαών και των ανθρώπων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα συμβόλιζαν την αποπνευματοποίηση της ύλης, αλλά ταυτόχρονα ήταν και η αποθέωση της δύναμης και της ανδρείας του σώματος.

Τόσο ο οργανωμένος επαγγελματικός αθλητισμός όσο και ο μαζικός αθλητισμός προσφέρει στους θεατές και αθλητές ποικίλα συναισθήματα, όπως χαρά, αγωνία, ενθουσιασμό. Όταν τηρούνται οι κανόνες που έχουν θεσπιστεί για τα αθλήματα και δεν μεταβάλλεται ο χώρος του αθλητισμού σε πεδίο εκτόνωσης των κοινωνικών συγκρούσεων και έκφρασης των κοινωνικών ανισοτήτων και των αδιεξόδων περιθωριοποιημένων ομάδων, τότε μιλάμε για υγιή αθλητισμό σε μια υγιή κοινωνία.

Μετά τη δεκαετία του 1950, όταν πια είχαν ξεπεραστεί οι καταστροφές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και το βιοτικό επίπεδο, κύρια των λαών της Ευρώπης, είχε ανέβει αρκετά, ο αθλητισμός άρχισε να καθιερώνεται όλο και περισσότερο στις κοινωνίες των ανθρώπων και ο πρωταθλητισμός να παίρνει έντονο χαρακτήρα. Στα πλαίσια λοιπόν του πρωταθλητισμού εμφανίζονται σιγά-σιγά οι τοπικές και διεθνείς αναταραχές και οι βιαιότητες γνωρίζουν μεγάλη έξαρση. Επίσης, θεωρούν τη βία ως μέσο χειραγώγησης, για να κερδίσουν κάτι που επιθυμούν. Όμως  ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στα επεισόδια είναι η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, η οποία καλλιεργεί την επιδίωξη της νίκης με κάθε μέσο, οξύνει τον ανταγωνισμό και δυναμιτίζει το κλίμα των αθλητικών συναντήσεων.

Κιτσαντάς Π.

Στις μέρες μας ο χουλιγκανισμός και η βία στα γήπεδα πλήττουν τον Ελλαδικό χώρο. Ο χουλιγκανισμός είναι ένα φαινόμενο που υπονομεύει την αξία του αθλητισμού. Αν και υποστηρίζεται πως ο χουλιγκανισμός αφορά κυρίως τον επαγγελματικό αθλητισμό, αυτό δεν αποτρέπει την ανάρμοστη και βίαιη συμπεριφορά των οπαδών των αθλητικών ομάδων.

Η μόρφωση, η κριτική σκέψη, η αυτογνωσία και η αξία της ελευθερίας υπονομεύονται, ενώ η έλλειψη καλλιέργειας, ο φανατισμός , η επιθετικότητα, η αναίδεια, η θρασύτητα και η βίαιη έκφραση συναισθημάτων θεωρούνται ικανότητες και στάση ζωής. Οι λόγοι αυτοί έχουν συμβάλλει στην έξαρση του φαινομένου της βίας στα γήπεδα και στο διαχωρισμό των θεατών σε φιλάθλους και χούλιγκανς.

Γεωργιάδη Σ.

Το φαινόμενο της βίας στα γήπεδα σε οργανωμένο επίπεδο δεν είναι καθόλου πρόσφατο αφού η εμφάνιση του τοποθετείται στα τέλη του 19ου αιώνα, δηλαδή λίγο μετά την οργάνωση της σύγχρονης μορφής του ποδοσφαίρου. Στην αρχαία Ελλάδα το φαινόμενο των βίαιων ξεσπασμάτων εντός κάποιων αθλημάτων θεωρούνταν σχεδόν κάτι το δεδομένο, μάλιστα υπήρχαν πολλά Ολυμπιακά αθλήματα τα οποία είχαν πολύ βίαιο περιεχόμενο και ψυχαγωγούσαν τους φίλαθλους.

Αν και το αθλητικό ιδεώδες είναι παγκόσμια αποδεκτό, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρούνται φαινόμενα φανατισμού και βίας στους αθλητικούς χώρους.
α) Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στα επεισόδια είναι η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, η οποία καλλιεργεί την επιδίωξη της νίκης με κάθε μέσο, οξύνει τον ανταγωνισμό και δυναμιτίζει το κλίμα των αθλητικών συναντήσεων.
β) Η ανοχή και υπόθαλψη του φανατισμού από τους παράγοντες που διοικούν τα σωματεία ενθαρρύνουν την «οπαδοποίηση» των φιλάθλων και την εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών στους αθλητικούς  χώρους.
γ) Οι συνεχείς αναπόδεικτες καταγγελίες για ευνοϊκές διαιτησίες έχουν δηλητηριάσει πλέον κάθε Έλληνα φίλαθλο που πηγαίνει στο γήπεδο πρώτα για να αποδοκιμάσει τον διαιτητή και μετά να υποστηρίξει την ομάδα του.
δ) Οι πιεστικές συνθήκες ζωής, κυρίως στις μεγαλουπόλεις, η ανεργία και τα γενικότερα προβλή0ματα, που συνιστούν τη σκληρή σημερινή πραγματικότητα και προκαλούν τη δυσαρέσκεια και την αντίδραση των νέων, η οποία συχνά διοχετεύεται σε αντικοινωνικές πράξεις, καθώς επίσης και η έλλειψη ισχυρής πολιτικής βούλησης και η ελαστικότητα στην εφαρμογή των νόμων που ενθαρρύνουν την παραβατική και αξιόποινη συμπερι0φορά.
ε) Ο χουλιγκανισμός πλέον έχει γίνει τρόπος ζωής για πολλούς νέους στη χώρα μας.

 Μενάι Δ.

Ο χουλιγκανισμός υπήρχε πάντα στον χώρο του αθλητισμού, αλλά τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια ραγδαία αύξηση στη χώρα μας. Οι παράγοντες που συντελούν στην επικράτηση του χουλιγκανισμού στο χώρο του αθλητισμού στην χώρα μας είναι άφθονοι.

Πρώτα από όλα ο κοινωνικός περίγυρος παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή ενός ανθρώπου. Οι φίλοι ή η οικογένεια επηρεάζουν την νοοτροπία ενός φιλάθλου, καθώς  μπορεί να τον παρασέρνουν ή να έχουν κακή επιρροή σε αυτόν , καθώς και να τον ωθούν στο να διαπράττει βίαιες πράξεις στα γήπεδα, μετατρέποντάς τον με αυτόν τον τρόπο σε χούλιγκαν. Κάποιες φορές ένας χούλιγκαν μπορεί να αναγκαστεί να μιμηθεί ένα φίλο του ή ένα άλλο πρόσωπο ώστε να γίνει κοινωνικά αποδεκτός. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο ίδιος θα πρέπει να συνειδητοποιήσει την αρνητική επιρροή που του ασκούν και να απομακρυνθεί άμεσα.

Παράλληλα, οι συνθήκες ζωής εξαιτίας της οικονομικής- κοινωνικής καταπίεσης είναι ένας άλλος παράγοντας επικράτησης του χουλιγκανισμού. Αυτό που παρατηρείται στις μεγαλουπόλεις είναι πως η ανεργία και τα γενικότερα προβλήματα, που συνιστούν τη σκληρή σημερινή πραγματικότητα , οδηγούν σε ακραία αντίδραση των νέων, η οποία συχνά διοχετεύεται σε αντικοινωνικές πράξεις. Επίσης, η έλλειψη ισχυρής πολιτικής βούλησης και η ελαστικότητα στην εφαρμογή των νόμων, είναι παράγοντες που ενθαρρύνουν την αύξηση της παραβατικής συμπεριφοράς.

Τέλος, ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλει στην δημιουργία βίαιων  επεισοδίων,  είναι η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, η οποία καλλιεργεί την επιδίωξη της νίκης με κάθε μέσο, οξύνει τον ανταγωνισμό και δυναμιτίζει το κλίμα των αθλητικών συναντήσεων. Αυτοί πιστεύω είναι κάποιοι από τους λόγους επικράτησης του χουλιγκανισμού στην Ελλάδα. Ο χουλιγκανισμός δεν ανήκει στον αθλητισμό αλλά και πουθενά γενικότερα. Ο αθλητισμός θα ήταν ακόμα πιο όμορφος χωρίς την ύπαρξη του χουλιγκανισμού .

Μπάμπης Α.

Ως χουλιγκανισμός αναφέρεται η ανάρμοστη και βίαιη συμπεριφορά οπαδών αθλητικών ομάδων που οδηγεί στη διατάραξη της τάξης. Εκφάνσεις χουλιγκανισμού συνήθως θεωρούνται πράξεις, όπως η υβριστική συμπεριφορά σε γήπεδα και η επιθετικότητα. Οι φανατικοί οπαδοί έχουν ρατσιστική διάθεση, ή επιθετική συμπεριφορά. Οι χούλιγκανς έχουν βίαιες διαθέσεις και συμμετέχουν σε ομαδικές συμπλοκές εντός και εκτός γηπέδων, οι οποίες οδηγούν σε σοβαρούς τραυματισμούς και στην χειρότερη σε δολοφονίες.

Παπαδημητρίου Α.

Ο χουλιγκανισμός είναι ένα φαινόμενο που υπονομεύει την αξία του αθλητισμού, υποβαθμίζει την προσφορά του και αποτρέπει τους φιλάθλους από την παρακολούθηση αγώνων. Η επικράτηση του φαινομένου αυτού στην χώρα μας έχει προκληθεί λόγω του ελλιπούς μορφωτικού επιπέδου κάποιων ανθρώπων που οργανώνουν ομάδες και συμπαρασύρουν μαζί τους παιδιά, τα οποία έχουν ακόμα μη διαμορφωμένο χαρακτήρα. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι αδύναμοι χαρακτήρες να επηρεαστούν αρνητικά και να λειτουργούν με βάση τις προσταγές των ανωτέρων τους, προκαλώντας βίαια και ακραία περιστατικά.

Παππάς Θ.

Επιβλέπουσα καθηγήτρια : Σκλημπούνη Χριστίνα